Kliknij dwukrotnie, żeby edytować pole tekstowe
Fragment mapy przedstawiający kopalnie "Rosalie" źródło: AP Kat, Komisja Planowania przy Radzie Ministrów, Zespół Planowania Regionalnego z siedzibą w Katowicach, nr poz. 2202_21 - fragment mapy
Jak wynika z powyższej mapy , kopalnia „ Rosalie” znajdowała się we wschodniej części Wielkiej Dąbrówki, graniczyła z kopalnią „Friedrich Wilhelm” i później założonymi kopalniami: „Schleswig Holstein”, „Neue Hertha”, „Herrmanns Glück”, „Lebauf”, Rosaliens Zumuthung, „Olga”. Pole kopalni częściowo pokrywało się z kopalniami ołowiu „Georg” i „Ernst Freude”.
Kopalnia „Rosalie”
Pole górnicze na galman zostało nadane kopalni 9 grudnia 1853 roku, wynosiło ono 1200 miar z jedną Fundgrube, o powierzchni całkowitej 1 033 137,95 m2.[1] Na podstawie informacji zamieszczonych na mapie przedstawiającej kopalnie z terenu Dąbrówki Wielkiej (z 1858-1859 roku)[2] można stwierdzić, że pierwszym właścicielem był Samuel Reichmann i spółka.
W maju 1885 roku właścicielami kopalni było 11 osób: Moritz Kaiser, kupiec z Bytomia – 1 kuks, Michael Krebs, kupiec z Bytomia – 1 kuks, książę Hugo Hohenlohe z Ujest, Slawentzitz (Ujazd i Sławięcice) – kuksa 421/2. Hugo Hohenlohe (1826-1895) był synem Fryderyka Augusta Hohenlohe –Oehringen, posiadającego kopalnie, rudy cynku, węgla kamiennego, huty cynku i żelaza.[3] Kolejnymi właścicielami byli: Elsberg, dr med. z Nowego Jorku - ½ kuksa, Ernst Walter, radca sprawiedliwości z Bytomia - 7 ½ kuksa, Anton Fleischer, dr med. z Wiesbaden – 2 kuksy, Wilhelm Katzenstein, kupiec z Frankfurtu nad Menem – 4 kuksy, Johanna Schaffgotsch, hrabina z Koppitz (Kopic) – 55 kuksów, Hans Ulrich Schaffgotsch, hrabia z Kopic 7 – kuksów, Adolfine von Schweinitz z Rosamundehütte – 1 kuks, Moritz Cohn, kupiec z Antonienhütte ½ kuksa. Wszyscy właściciele posiadali razem 122 kuksy.[4]
W 1890 roku właścicielem „Rosalie” był hrabia Schaffgotsche, posiadał 62 kuksy (ze 128).[5] W listopadzie 1893 roku z powodu silnego zalania kopalnia została zatrzymana. Właściciele kopalni chcieli przebudować zakład na wodociąg i zaopatrywać miasto Bytom i inne miejscowości. Złożono ofertę zakupu kopalni miastu Bytom, które jednak nie przyjęło tej propozycji. W dniu 20 marca 1895 roku kopalnie zakupił powiat katowicki za kwotę 300 tys. marek. Wraz z kopalnią zakupiono wodociągi dla Wielkiej Dąbrówki i Bańgowa oraz wieże ciśnień.[6]
[1] AP Wrocław, Wyższy Urząd…, sygn. 1832, mikrofilm,T-1333, s. 373-374, sygn. 1827, mikrofilm, t-1329, s.256-257
[2] AP Kat, Zakłady Hohenlohego S.A. Wełnowiec,sygn.2506, k.8-9
[3] Ibidem, s.162-163
[4] AP Kat, Zakłady Hohenlohego S.A. Wełnowiec, sygn. 2506, k.73
[5] H. Voltz, Die Bergwerks...,s.206, Festschrift zur goldenen..., s.31
[6] P. Geisenheimer, Die Wasserversorgung des Oberschlesischen Industriebezirks Zum XII Allgemeinen Deutschen Bergmannstage Breslau 1913, Kattowitz 1913, s.13-17, Katowickie wodociągi, red. J. Psiuk, Katowice 2007, s. 103-105